Τρίκορφο Ναυπακτίας

Το Δημοτικό Σχολείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1926-27 ή 1927-28 με πρώτη δασκάλα την Αθηνά Χριστακοπούλου από την Πάτρα. Για την ανέγερση του σχολείου το οικόπεδο παραχωρήθηκε από την Μαρία κα Θεόδωρου Δελημάρη. Το 1967-68 το οικόπεδο επεκτάθηκε ανατολικά με συνολική έκταση 5,5 στρεμμάτων. Το σχολείο ήταν υπερυψωμένο και πέτρινο αλλά μετά από σεισμούς υπέστη μεγάλες ζημιές και αντικαταστάθηκε με λυόμενο.

Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια στην περιοχή του δήμου Χάλκειας διαδόθηκε ο χριστιανισμός. Παρά τις αντίθετες, παλαιότερα, απόψεις, σήµερα είναι παραπάνω από βέβαιο ότι ο χριστιανισμός ήταν μια πραγματικότητα στην περιοχή από πολύ νωρίς. Μια σημαντική μαρτυρία γι’ αυτό αποτέλεσαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές στο λόφο της Αγίας Τριάδας στην Κάτω Βασιλική, πού έφεραν σε φως ένα ναό πού είναι μια πραγματικά τεράστια, για το συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, πρωτοχριστιανική βασιλική. Το Τρίκορφο αν και στα νεότερα χρόνια ήταν ένα τουρκικό χωριό είχε οπωσδήποτε πολυάριθμες χριστιανικές οικογένειες. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει αβίαστα από το ότι ο ενοριακός της Αγίας Παρασκευής ήταν πολύ παλαιός και ανακαινίστηκε εκ βάθρων το 1907.

Αγία Παρασκευή. Είναι ο κεντρικός (ενοριακός) ναός του χωριού µας. Στην ίδια θέση υπήρχε από παλιά ναός της Αγίας Παρασκευής και ανακαινίστηκε εκ βάθρων το Δεκέμβριο του 1906. Το καινούργιο αυτό χτίσιμο το έκαναν οι τεχνίτες Μαστραλεξαίοι από τα Πράµαντα της Ηπείρου, ενώ τις πέτρες μετέφεραν οι χωριανοί από το Ξερόρρεµα. Επί της εφημερίας του παπα-Γιάννη Πολύζου γύρω στο 1960 έγινε επέκταση του ναού κατά μήκος όπως είναι σήμερα. Μετά το 1970 προστέθηκε το σημερινό καμπαναριό. Ο ναός είναι μονόχωρη βασιλική µε ξύλινο απλό τέμπλο. Στον αύλιο χώρο του ναού (νότια και ανατολικά) ήταν παλιότερα μέχρι το 1914 το κοιμητήριο του χωριού (δωρεά του Κωνσταντίνου Τύµπα), το οποίο εδώ και πολλά χρόνια μεταφέρθηκε περίπου 600 μέτρα ΒΔ του ναού, σε οικόπεδο πού παραχώρησε ο Γεώργιος Γ. Δανιήλ. Πίσω από το ιερό του παλαιού ναού της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται το μνημείο του αειμνήστου ιερέως Κωνσταντίνου Τύµπα (+1929) ενώ του ιερέως Ιωάννη Πολύζου (+1969) βρίσκεται στο κοιμητήριο. Σήμερα στο ανατολικό μέρος του ναού έχει ανεγερθεί νέος ευρύχωρος μεγαλοπρεπής ναός της Αγίας Παρασκευής. Το 1975 επειδή ο παλαιός ναός δεν ήταν σε καλή κατάσταση είχε σχηματιστεί ενδεκαµελής ερανική επιτροπή για έρανο σε όλη την επικράτεια υπέρ ανεγέρσεως ναού Αγίας Παρασκευής µε το πρακτικό 4/21-09-1975. Αργότερα συστάθηκε ερανική επιτροπή για έρανο σε φύλλα καπνού διαρκείας από 01-09-1976 μέχρι 31-08-1977 (Πρακτ. 4/19-08-1976). Η έναρξη των εργασιών της ανεγέρσεως έγινε τελικά το 1985 µε την κατάθεση του θεμελίου λίθου από τον σεβασµιότατο μητροπολίτη κ. Αλέξανδρο (μετέπειτα μητροπολίτη Μαντινείας). Μεγάλος δωρητής της Αγίας Παρασκευής είναι ο χωριανός µας ηλεκτρολόγος μηχανικός Νικόλαος Κυρίτσης, ο οποίος µε δαπάνες του έκανε τον σκελετό από τσιμέντο του νέου ναού. Τώρα οι εργασίες του νέου ναού συνεχίζονται µε δωρεές των χωριανών µας και γενικά µε εράνους που κάνει η επιτροπή που έχει συσταθεί γι’ αυτό το σκοπό. Ήδη στις 3 Αυγούστου 2003 ο μητροπολίτης έκανε τα εγκαίνια του νέου ναού που είναι ένα στολίδι για το χωριό µας.

Άγιοι Απόστολοι Πέτροs και Παύλοs. Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του χωριού μεταξύ του συνοικισμού Ράτσικα και του κυρίως χωριού. Για το χτίσιμο του έγινε πανελλήνιος έρανος. Μέλη της ερανικής επιτροπής χρημάτισαν, σύμφωνα µε τα στοιχεία που μπορέσαμε να εξακριβώσουμε, οι ιερεύς Σπυρίδων Πρέντζας, Γεώργιος Μυλωνάς, Κων/νος Δεληµάρης, Σωτήριος Δεληµάρης, Γεώργιος Δ. Πρέντζας, Κων/νος Σιτίστας, Κων/νος Βαλµάς, Ιωάννης Δεληµάρης, Γεώργιος Δεληµάρης, Γεώργιος Φλωρόπουλος, Ιωάννης Δανιήλ, Γρηγόριος Δεληµάρης, Κων/νος Μυλωνάς, Θεόδωρος Δεληµάρης, Ιωάwης Τσιριµώκος, Βασίλειος Δεληµάρης, Χρήστος Δεληµάρης, Αντώνιος Τριανταφυλλάκης, Σπυρίδων Τσεκούραςκ.ά. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε από χωριανούς µας σύλλογος αποπερατώσεως του Ιερού Ναού Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ο σύλλογος εγκρίθηκε στις 3-7-1992 από το Πρωτοδικείο Μεσολογγίου και το πρώτο προεδρείο αποτέλεσαν οι Κωνσταντίνος Γ. Δεληµάρης, Ιωάννης Β. Δεληµάρης, Ξανθή Καλαβρουζιώτη Δεληµάρη, Ιωάννης Τσιριµώκος και Γεώργιος Β. Δεληµάρης. Η βοήθεια του συλλόγου ήταν πάρα πολύ σημαντική και έτσι μπόρεσε να τελειώσει ο ναός. Ο ναός άρχιζε να χτίζεται στα 1980 και τα εγκαίνιά του έγιναν στις 22 Οκτωβρίου 1995 από τον μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεο µε τη συμμετοχή των χωριανών µας κληρικών ιερέως Σπυρίδωνος Πρέντζα και αρχιµ. Ιερωνύµου Δεληµάρη.

Εξωκλήσι Αγίου Γεωργίου. Ο νέος ναός άρχισε να κτίζεται τον Μάιο 1978 και λειτουργήθηκε τη Δευτέρα του Πάσχα το 1980. Από δω άρχιζαν τα όρια του Αγίου Γεωργίου Κονταρά. Βρίσκεται σ’ ένα μικρό οροπέδιο κοντά στη θέση Κοκαλιάρα. Στη θέση αυτή υπήρχε ναός (και οικισμός) πριν από το 1800 όπως συνάγεται από μαρτυρία υπεραιωνόβιας γερόντισσας πού πέθανε το 1900. Στο χτίσιμο του νέου ναού πρωτοστάτησε ο Νικόλαος Δηµ. Κάκκος µε επιτροπή χωριανών µας. Η έναρξη των εργασιών έγινε το Μάιο του 1978. Η πρώτη λειτουργία έγινε τη Δευτέρα του Πάσχα το 1980. Εκτός από το ναό χτίστηκε και καμπαναριό πού έχει χώρο αποθήκης και γραφείο. Το φθινόπωρο του 1980 φυτεύτηκε κι ένα κτιτορικό πλατάνι από τον Νικ. Κάκκο και υπάρχει μέχρι σήμερα. Λειτουργείται κάθε χρόνο τη Δευτέρα του Πάσχα. Σύμφωνα µε προφορικές παραδόσεις από δω περίπου άρχιζαν παλαιά τα όρια του μετοχίου Αγίου Γεωργίου Κονταρά.

Άγιος Αθαvάσιος. Βρίσκεται στο συνοικισμό Κυριτσέϊκα. Ίσως στο χώρο αυτό να υπήρχε παλαιότερα μικρό κοιμητήριο. Ο ναός χτίστηκε αρχικά από τη Γιώργαινα Κυρίτση το γένος Δανιήλ. Είχε αρρωστήσει το βόδι της, άκρως αναγκαίο τα χρόνια εκείνα για την αγροτική ζωή, και έταξε να γίνει καλά και να χτίσει εκκλησία. Το βόδι έγινε καλά και η Γιώργαινα Κυρίτση εκπλήρωσε το τάμα της και έκτισε το ναό (µάλλον προ του 1900). Με το πέρασμα των ετών ο ναός έπαθε πολλές φθορές και έπεσε η στέγη του. Έτσι το 1962 αφαιρέθηκε η χαλασμένη στέγη και έγινε καινούργια. Έγιναν επίσης και νέα σοβατίσματα χωρίς να χαλάσουν τους τοίχους του παλαιού ναού. Σε λίγα χρόνια ο ναός υπέστη και πάλι πολλές φθορές και ήθελε γενική επισκευή. Κατεδαφίστηκε και ξαναχτίστηκε, αλλά δυστυχώς σταμάτησε εκεί και βρίσκεται ακόμη ημιτελής.

Της Αvαλήψεως. Νέος ναός στο Λιθαροτόπι του Αγκοστσόραχου. Η έγκριση ανέγερσής του έγινε τον Μάη του 1983.

Εξωκλήσι Αγίου Γεωργίου Κονταρά. Βρίσκεται στη θέση πού ήταν παλιά το μετόχι του Αγίου Γεωργίου Κονταρά. Στο χώρο αυτό υπήρχε η παλιά εκκλησία η οποία διατηρείτο καλά μέχρι το 1960 περίπου και πρέπει να έπεσε γύρω στο 1975. Το νέο χτίστηκε το 1976 και λειτουργεί κάθε χρόνο τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος. Μέχρι τη δεκαετία του 1950 ή και αργότερα σώζονταν και κελιά του μετοχιού. Στην πρόσοψη του νέου εξωκλησιού πάνω από την είσοδο έχει εντοιχιστεί παλιά σκαλιστή χωµατόπετρα προερχόμενη ίσως από τον παλιό ναό µε χρονολογία 1819. Επίσης πάνω από την είσοδο έχει εντοιχιστεί δυσανάγνωστη τεμαχισμένη μαρμάρινη πλάκα και άλλες σκαλιστές χωματόπετρες. Πίσω από το ιερό του υπάρχει σύγχρονο μικρό κοιμητήριο.

Της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Βρίσκεται στην περιοχή Κουστέικα σε απόσταση περίπου εκατό μέτρων από το ποτάμι του Ευήνου. Ανατολικότερα περί τα διακόσια μέτρα υπήρχε παλιότερα άλλο εκκλησάκι το οποίο ερειπώθηκε. Το νέο εξωκλήσι χτίστηκε το 1960 με δαπάνες της οικογένειας Αντώνη και Ευθυμίας Σμπούκη (Tony Bookis) από το Μολύκρειο που διαμένει στο Detroit. Λειτουργείται κάθε χρόνο της Μεταμορφώσεως.

1. Στον Αγκοτσόραχο στην κορυφή του Λόφου Άι Ταξιάρχες βρίσκονται τα ερείπια ομώνυμης εκκλησίας.
2. Στην Γεροβολιά ερείπια Ναού του Άι Θανάση
3. ΒΑ του Αγίου Γεωργίου Κοκαλιάρας υπήρχε ναός της Αγίας Βαρβάρας
4. ΝΑ του Αγίου Γεωργίου Κονταρά σε μικρό οροπέδιο βρίσκονται τα   ερείπια της Αγίας Τριάδας. Ο ναός σωζόταν περίπου μέχρι το 1950
5. Στη θέση Φράγκα βρίσκονται τα ερείπια του Αγίου Νικολάου.
6. Στη θέση Λιβαδάκι σε μικρό λοφίσκο υπήρχε ο Ναός της Αγίας Παρασκευής.
7. Στη θέση Πνιγμένο του συνοικισμού Ράτσικα υπήρχε ο Άι Θανάσης.
8. Στην κορυφή Άι Λιας του λόφου Τρικόρφου Βρίσκονται ερείπια του Άι Λια.